TAMADUN ISLAM : TEMA 4 - KHARAJ

HURAIKAN PERLAKSANAAN KHARAJ PADA ZAMAN KHULAFA AL RASYIDIN.

A. PENDAHULUAN (3 Markah))

1. Latar belakang sistem cukai zaman Khulafa al Rasyidin.

2. Latar belakang pemerintahan Khulafa al Rasyidin.

3. Definisi Kharaj

Kharaj merupakan cukai tertua dikenali oleh tamadun manusia. Ia dikenali dalam tamadun Firaun di Mesir. Dalam kerajaan Rom juga dikenali sebagai cukai tanah atau Kharaj yang dipanggil Tributum Soil. Demikian juga di zaman pemerintahan Kerajaan Parsi dikenali sebagai cukai seumpama itu. Keadaan ini adalah disebabkan pemerintah – pemerintah zaman purba melihat takhta sebagai milik penuh Raja atau Sultan.

B. ISI-ISI PENTING (7 Isi X 3Markah = 21 Markah)

PELAKSANAAN KHARAJ ZAMAN KHULAFA AL RASYIDIN.

1. TANAH YANG DIKENAKAN KHARAJ.

· Tanah yang ditakluki terutamanya di Iraq. Tanah ini dibahagi kepada dua jenis iaitu Tanah Bertuan dan Tanah tidak bertuan. Tanah bertuan tidak dikenakan cukai sekiranya pemilik tersebut beragama Islam.

· Tanah rampasan perang yang dimiliki oleh tentera Islam dan pengusahanya terdiri daripada orang bukan Islam.

· Tanah yang diusahakan oleh golongan Zimmi, dengan kebenaran pemerintah Islam.

· Tanah terbiar yang dikerjakan oleh oleh orang Islam.

· Tempat tinggal golongan zimmi yang diubah menjadi kawasan pertanian.

1. JENIS – JENIS KHARAJ.

· Kharaj Wazifah ( Musahah ) dikenakan mengikut keluasan dan kawasan tanah atau jumlah pokok yang ditanam. Contohnya tanah di Iraq telah ditetapkan setiap Jarib anggur dikenakan kharaj sebanyak 10 dirham.

· Kharaj Muqasamah merupakan cukai yang dikenakan berdasarkan hasil yang diperolehi daripada tanaman. Penentuan kadar cukai dibuat berasaskan kepada banyak perkara daripada mengelakkan penganiayaan kepada petani.

1. KADAR KHARAJ.

· Kadar Kharaj ditentukan berdasarkan kemampuan dan tidak membebankan. Kadar maksimum tidak melebihi separuh daripada hasil keseluruhan tanaman.

· Kharaj Wazifah dikenakan sekali dalam setahun tanpa mengira berapa banyak hasil pertanian yang diperolehi.

· Kharaj Muqasammah dikenakan setiap kali hasil pertanian diperolehi.

· Kharaj boleh dibayar dalam bentuk mata wang atau hasil pertanian.

1. FAKTOR YANG MENENTUKAN KADAR KHARAJ.

· Kualiti tanah, kadar lebih rendah jika tanah disuburkan oleh petani melalui usahanya sendiri berbanding dengan kesuburan disebabkan oleh hujan ( alam semula jadi ).

· Kualiti biji benih, jika biji benih berkualiti kadar kharaj lebih tinggi dikenakan.

· Kedudukan tanah tanah pertanian. Jika tanah pertanian jauh di pendalaman kadar kharajnya lebih rendah berbanding dengan tanah pertanian yang berdekatan dengan bandar.

1. SYARAT – SYARAT KHARAJ.

· Pada awalnya Kharaj dikenakan kepada pemilik tanah penduduk zimmi sahaja.

· Kharaj tidak dikenakan sekiranya hasil pertanian dimusnahkan oleh bencana alam.

· Sekiranya tanah kharaj dipajak atau disewa, kharaj dikenakan ke atas pemilik tanah bukannya penyewa.

· Kharaj juga dikenakan ke atas tanah kediaman yang dijadikan kawasan pertanian.

1. PENGUTIPAN KHARAJ.

· Dilakukan secara adil, jika kharaj tidak dapat dibayar kerana masalah kewangan, mereka akan dibenarkan menangguhkan pembayaran sehingga mampu.

· Sekiranya pembayar tidak mampu membayar kharaj walaupun ia mampu mambayarnya, tindakan boleh diambil menerusi undang – undang atau dijual oleh kerajaan.

· Bagi menguruskan kharaj di Iraq, Khalifah Umar menyerahkan kepada golongan Ahl – al – Ayyam sebagai Pemegang Amanah. 1/5 daripada hasil kutipan kharaj diserahkan kepada kerajaan pusat dan selebihnya dikembalikan kepada Ahl – al – Ayyam.

· Hasil kutipan Kharaj diletakkan di bawah pentadbiran Baitulmal.

1. Perlaksanaan Kharaj pada zaman Umar al – Khattab telah diteruskan oleh Khalifah al – Rashidin selepasnya. Di akhir pemerintahan Uthman, golongan Ahl – Al – Ayyam tidak lagi diberi kuasa untuk mengurus cukai Kharaj di Iraq dan diserahkan di bawah pentadbiran gabenor.

A. KESIMPULAN. ( 1 MARKAH )

Sistem Kharaj telah meninggalkan kesan yang positif dalam perkembangan ekonomi orang Islam pada zaman Khulafa ar – Rashidin dan sistem ini diteruskan oleh kerajaan Bani Umaiyyah.

[ SOKONG BLOG INI, SILA SIGN BUKU PELAWAT ]